Als trouwambtenaar kom ik de meest uiteenlopende aanstaande bruidsparen, trouwlocaties en verwachtingen voor de wettelijke of ceremoniële huwelijkssluiting tegen. Maar wat bij alle intakegesprekken naar voren komt is dat hoe je ook trouwt, met alles er op en er aan of heel simpel, het een feit blijft dat het een aanslag op jullie emoties is. Helemaal niet gek dus dat een bruid op haar trouwdag moet huilen (een tissue maakt bijna standaard deel uit van de uitrusting van de bruid of de mogelijk toesnellend ceremoniemeester of weddingplanner).
Een schitterende Surinaamse trouwerij
Winston en Edsilia waren er bij hun ceremoniële huwelijk in Haarlem, wat ik in juni 2012 sloot, het levende bewijs van want toen ze onder prachtige muziek van Bruno Mars, vooraf gegaan door vier nichten als bruidsmeisjes aangekleed op een wijze waar Frans Molenaar trots op zou zijn, binnen kwam, was dat het moment dat de stoere Winston ‘brak’. Die aanblik van zijn Edsilia, en hun zoontje Rambly van drie jaar aan haar zijde met een ‘zo gaaf pakkie met stropdas’, waren de reden dat de sluizen in zijn ooghoeken open gingen. Dikke tranen van geluk biggelden over ‘die stoere kop’. Een toeschietende neef op de eerste rij kon hem tijdig voorzien van zijn, al dan niet eerder gebruikte, zakdoek. Dat was voor Edsilia de reden om haar tranen van geluk de vrije loop te laten. ‘Ik heb zoveel over dit moment nagedacht, ik wilde me goed houden maar mijn gevoel ging met ons aan de loop… toch wel gaaf hoor’, zei Edsilia na afloop nog tegen mij.
‘Bruidstranen’ in een flesje
Zou er daarom ooit al een paar honderd jaar lang een Hollands drankje bestaan wat naar de tranen van de bruid genoemd is: ‘Bruidstranen’? Dit drankje werd (en wordt) gedronken op verlovingsfeesten en bruiloften. Maar ook na de bruiloft, als de echtgenote haar man
tijdens hun huwelijk een glaasje bruidstranen inschonk, was dat een teken dat ze niet tevreden was. Het was een soort vloeibare thermometer van hun huwelijksrelatie. Nu in 2013 zeggen we gewoon: ‘Wesley, kom achter die computer vandaan, ik ben er ook nog!’. Veel makkelijker toch dan de fles te pakken?
Verrek, er zit leven in de fles!
Bruidstranen, een goudlikeur, is een likeur gemaakt uit gedestilleerd water, alcohol, suiker, kaneel, walnoot, zoethout en 24 karaats bladgoud of bladzilver. In het flesje dwarrelen kleine stukjes bladgoud die het een wat speels tintje geven. Deze kleine stukjes bladgoud kunnen overigens gewoon gedronken worden. De sinaasappelschil van deze likeur is het smaakbindende element. De in de likeur zwevende, flinterdunne stukjes bladgoud of -zilver moeten de ‘gelukstranen’ van de bruid verbeelden. Deze van origine Hollandse likeur stamt al uit de zeventiende eeuw en is in het buitenland veel geïmiteerd, maar dan vaak alleen met bladgoud.
De Zonnekoning lustte er wel pap van
Volgens de Amsterdamse ambachtelijke distillateurs van Oudhollandse likeuren is eigenlijk sprake van een ander product, goudlikeur, die al aan het Franse hof van Lodewijk XIV, de Zonnekoning, in Versailles werd gedronken, maar dan als symbool van status. Goudlikeur werd daarnaast veelal om medicinale redenen voorgeschreven. Het bladgoud zou een positieve uitwerking hebben op het darmstelsel, terwijl goudinjecties vandaag de dag nog altijd een belangrijk element vormen bij het bestrijden van reumatische aandoeningen.
Van goud naar zilver
Het bladzilver werd pas in een later stadium aan de ‘bruidstranen’ toegevoegd. Het moet een beetje gekomen zijn door het feit, dat men in de vorige eeuw naast goudstiksel ook zilverdraden gebruikte om een wit onderlaken goed vast te maken in het huwelijksbed. Dat witte laken kreeg elke bruid mee tot ver in de vorige eeuw nog mee, om daarmee na de huwelijksnacht te kunnen aantonen, dat ze als maagd het huwelijk was ingegaan, aldus de overleveringen, die er bij melden dat er natuurlijk legio trucs waren om ook dit proefresultaat te imiteren, maar daarover gaat het nu niet in deze blog.
Wel leuk om te ervaren dat wat wij al lang niet meer kennen, bij andere culturen nog steeds van belang is rond het huwelijk. Dus dronk de bruid in Nederland in vroegere jaren gedurende de trouwdag toch een aantal glaasjes van deze ‘bruidstranen’, om zo de ‘pijn’ van de huwelijksnacht te kunnen verzachten.
Een flesje met meerdere betekenissen
Een andere uitleg van ‘bruidstranen’ is als aanduiding van het diner dat aan de ouders van de bruid in vroegere jaren werd aangeboden bij de ondertrouw. Dit symboliseerde het afscheid van de bruid van haar jeugd en het verlaten van het ouderlijk huis. Waar nu in 2013 de vrije dag van de ondertrouw wordt besteed aan klussen voor het nieuwe huis, een koffie plus voor de wederzijdse ouders en het afwerken van de ‘to do – list’ voor het huwelijk, is het zeker geen koppeling meer aan een diner.
Dat Nederland in de zeventiende eeuw een VOC – mentaliteit had, werd met de naamgeving van deze likeur ook duidelijk. Want de naam is ooit bedacht door de producenten van deze drank en bestaat nog steeds in vele glazen verschijningsvormen, een echte vloeibare handelsgeest dus!
Dit product is ook verkrijgbaar als miniatuur, dus het is zeker een leuk alternatief cadeau voor bruiloftsgasten. Dat is vast en zeker een tip voor jullie als aanstaand bruidspaar. En bij Winston en Edsilia gaf ik hen aan het einde van de huwelijkssluiting een flesje ‘bruidstranen’ met de opmerking dat als ik in juni 2013 langs zou komen ik hoopte dat het zegellak op de fles van 35 cl niet is verbroken. Maar dat geldt ook voor jullie!
