VERTROUWEN EN TROUW ALS BASIS
DE BEHOEFTE AAN CONTROLE
Wij willen controle hebben over onze omgeving. Die neiging hebben wij als individu en als groep. Dat is niet zonder reden; controle geeft een gevoel van veiligheid. Als iemand zelf kan bepalen wat er gebeurt kan hij de situatie beter in zijn voordeel laten werken. Hij is dan aan het stuur en bepaalt zijn gewenste route.
Maar de mens is ook een intelligent en sociaal wezen. Door zijn intelligentie begrijpt hij het nut van samenwerking en door zijn sociale aard ontleent hij genoegen uit het samenzijn. Hij moet daardoor de controle met anderen delen om meer te kunnen bewerkstelligen en om zich gelukkig te voelen.
VERTROUWEN EN TROUW
Om belangrijke elementen van jouw leven aan anderen over te laten en toch het gevoel van controle te behouden is vertrouwen essentieel. Jij deelt de controle op basis van het geloof dat anderen hun afspraken zullen nakomen en rekening houden met jouw belangen zodat verwachtingen niet worden gefrustreerd.
Iemand is trouw als hij structureel het vertrouwen waard is. Als men trouwt belooft men elkaar trouw te zijn en te blijven. Vertrouwen op zich is niet af te dwingen. Wel kunnen er afspraken worden gemaakt om te kunnen toetsen of het vertrouwen terecht is gegeven en om een schending daarvan te ontmoedigen en/of te straffen. Een groot deel van wetgeving is gericht op het regelen van waar iemand op mag vertrouwen en dus kan verwachten van een ander.
AFSPRAKEN
Vertrouwen blijft echter primair een gevoel en trouw primair een (karakter)eigenschap. Het is mooi als je blind kan vertrouwen en zonder twijfel trouw kan zijn. Om meer controle te hebben op wat je kan verwachten is het toch beter om afspraken vast te leggen.
Het huwelijk is in veel culturen een instituut om het gevoel van vertrouwen en de behoefte aan trouw te reguleren. De inhoud van het gevoel wordt in een (gereguleerde) duidelijke vorm gegoten. Ook voor deze relatie met vertrouwen en trouw als basis, geldt dat de partners van tevoren goede afspraken moeten maken en niet blind moeten varen op het gevoel.
(DPI 2022)
